3. Tarım ve Orman Şurası Küçükbaş Hayvancılığının güçlendirilmesi eylem planı kapsamında 23 Ocak 2020 tarihinde Diyarbakır’da “Göçer Hayvancılık Yapan Yetiştiricilerimizin Sorunları ve Çözüm Önerileri” konulu değerlendirme toplantısı düzenlendi.

23 ilin Tarım ve Orman Müdürü ile Koyun Keçi Birliklerinin Başkanlarının katılımıyla gerçekleştirilen toplantıya;  Diyarbakır Valisi ve Büyükşehir Belediye Başkan Vekili Hasan Basri Güzeloğlu, Ak Parti Diyarbakır Milletvekili Ebubekir Bal, Tarım ve Orman Bakanlığı Hayvancılık Genel Müdür Yardımcısı Cengiz Ceylan, Türkiye Damızlık Koyun ve Keçi Yetiştiricileri Merkez Birliği (TÜDKİYEB) Genel Başkanı Nihat Çelik, Büyükbaş ve Küçükbaş Hayvancılık Daire Başkanı Ender Burçak, Hayvan Sağlığı ve Karantina Daire Başkanı Bayram Sertkaya, Diyarbakır İl Tarım Müdürü Mustafa Ertan Atalar, Dicle Üniversitesi Veterinerlik Fakültesi Dekanı Aydın Ketani, ve yetiştiriciler katıldı.

Toplantıda konuşan Vali Güzeloğlu, "Türkiye'nin gelişme ve kalkınmasında özellikle sektörel anlamda bu toplantıların sorunların çözümünde sıkıntıların aşılmasında ve en önemlisi çok daha yüksek ve verimli bir üretim altyapısının hazırlanmasında çok büyük katkıları olacağına inanıyorum. Şüphesiz bir ülkenin kalkınması o ülkenin sahip olduğu bütün dinamiklerin, zenginliklerin, birikimin doğru verimli ve sürdürülebilir olmasına bağlıdır. Vatan coğrafyamızın her köşesi ayrı bir değer ve güzelliktir. Bu açıdan baktığımız zaman dünyada tarımın ilk yapıldığı yer ve bölge de Türkiye ve Diyarbakır'dır. Şüphesiz bizlerin yapması gereken sahip olduklarımızı en yüksek verimle değerlendirmek birim verim ve üretim miktarını bu anlamda enöteye taşımaktır. Türkiye tarımı stratejik olarak ele aldı ve alıyor. Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan'ın liderliğinde bölgesinde ve küresel ölçekte bugün Türkiye her alanda büyük bir iddianın ve iradenin adıdır Türkiye" dedi.

2002 yılından bu yana tarımda da çok büyük bir sıçrama dönüşüm ve aşama kaydettiklerini ifade eden Güzeloğlu, " Biz üreticimize güveniyoruz bugün burada hepinizin temsil ettiği bu ülkenin kalkınmasına çok büyük destek veren bitkisel ve hayvansal tüm üreticilerimize özellikle bugün değerli sizlere, koyun ve keçi yetiştirici birliklerimize ve üreticilerimizin hepsine güveniyoruz.” dedi.

Diyarbakır’da tarımın önemine dikkat çeken Vali Güzeloğlu, "Büyükşehir Belediye Başkan Vekilliği görevini aldığımız an masaya ilk getirdiğimiz konulardan biri tarım, tarımın bitkisel ve hayvansal üretimi. Çünkü diğer illerde şüphesiz var ama Diyarbakır'da bu anlamda çok büyük bir potansiyeli var. Şu anda bitkisel üretimde ve hayvansal üretimde Türkiye'yi taşıyan bir kent yakın bir gelecekte Silvan Projesinin tam anlamıyla bitmesi ve hayata geçmesiyle Diyarbakır sadece Türkiye'nin ve bölgenin değil küresel ölçekte bu anlamda tarımın taşıyıcısı bir merkez olacaktır. Bu projenin tamamlanmasıyla müthiş bir değişim yaşayacağız" dedi.

Türkiye Damızlık Koyun Keçi Yetiştiricileri Merkez Birliği Genel Başkanı Nihat Çelik ise 3. Tarım Orman Şurası'nın önemine dikkat çekerek, şura sonrasında yapılan çalışmaları anlattı.

Küçükbaş hayvan varlığının yaklaşık %50 sinin Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde bulunduğunu ve bölge illerindeki meraların büyük kısmının küçükbaş yetiştiricileri tarafından kullanıldığını ifade eden Genel Başkan Çelik, “ Bölgedeki kış şartlarının zorluğu ve güney illerinde hüküm süren kuraklık ve sıcaklık her iki bölgedeki göçer hareketlerinin temel nedenini oluşturmaktadır. Yaz aylarında kuzey illere kış aylarında ise güney illere göçer hareketi oluşmaktadır.” dedi.

Meraların, anız nadas ve marjinal tarım alanlarının gerektiği gibi değerlendirilmesi, kış şartlarının olumsuzluklarının en aza indirilmesinin ancak göçer hayvancılığın iyi idare edilmesi ile mümkün olacağına işaret eden Çelik, “ Göçer hayvancılık olmazsa ülkemizdeki birçok meranın değerlendirilmesi mümkün değildir. Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde sıkça göçer hayvan hareketlerinin olduğu bilinmektedir. Bu iller arasında ve iller içinde mevsime bağlı olarak küçümsenemeyecek miktarda hayvan hareketi olmaktadır. Bölgenin ve Ülkenin kadimden beri gelen kültüründe olan göçerlik beraberinde bir takım sorunları getirmektedir. Bu kadar hayvan hareketinin olduğu bölgede sorunlarında olması gayet doğaldır. Bu güne kadar iyi idare edilmekle birlikte sorunlarda yaşanmıyor değildir.” dedi.

TÜDKİYEB Genel Başkanı Çelik, toplantı kapsamında yaptığı değerlendirmelerde göçer hayvancılıkla ilgili sorunlara çözüm olabilecek önerilerden de bahsederek bu konudaki görüşlerini maddeler halinde şöyle sıraladı.

• Göçer hareketi merkezden bir elden idare edilmelidir.
• Göçer hayvancılık yapan yetiştiriciler TURKVET’ te tanımlanmalı ve bu yetiştiricilere PASAPORT verilmelidir. Bu belgenin hayvan hareketlerini kolaylaştıracağı düşünülmektedir.
• İllerin anız nadas ve mera alanları ve hayvan varlıkları göz önüne alınarak barındırabilecekleri hayvan potansiyeli hesaplanmalı planlamalar ona göre yapılmalıdır.
• İllerin mera alanlarını diğer illere kapatmaları gözden geçirilmeli ve son karar merci Bakanlık olmalıdır.
• Göçer hayvan hareketlerinin hastalıkların yayılmasını olumsuz etkilememesi için aşılar ücretsiz olmalı ve göçme zamanı dikkate alınmalıdır.
• Mera yönetim birlikleri mevzuatı değiştirilmeli ve sekretaryası birliklerde olacak şekilde kurulup çalışması sağlanmalı, muhtar ve diğer yerel aktörlerin keyfi davranışlarının önüne geçilmelidir.
• Merkez Birliği ve Birlikler yasada ön görülen tüm komisyonlarda yer almalıdır.
• Hayvan hareketlerindeki sistemsel bürokrasi azaltılmalı kesilen cezaların oranları düşürülmelidir.
• Göçer hayvancılık kadimden gelen kültürümüzün bir parçasıdır yaşatılması gerekir. Yetiştiricilerin bu kültürü yaşatması teşvik edilmeli özelliklede göçer hayvan yetiştiricilerinin yerleşik düzene geçmesi için zorlanmamalıdır. Aksi takdirde küçükbaş hayvanların değerlendireceği mera anız nadas ve orman içi alanlar değerlendirilemeyecek ve yangınlar için büyük tehlike oluşturacaktır.
• Grup halinde göçen yetiştiricilerin çocuklarının eğitimi için tedbirler alınmalıdır.
• Konaklama alanları belirlenerek bu alanlarda yol su elektrik gibi alt yapı imkânları geliştirilmeli, gölgelik ve ağaçlandırma yapılmalıdır.
• Göçer hareket güzergâhındaki mera işgalcilerinin işgallerine son verilmelidir.

Genel Başkan Çelik, 3. Tarım Orman Şurası kapsamında küçükbaş hayvancılığı güçlendirme adına ortaya konulan eylem planının hayata geçirilmesi noktasında çalışmaların süratle devam ettiğini belirterek “ Küçükbaş hayvancılık eylem planımızın uygulanması noktasında yoğun gayretler içerisinde olan başta Tarım ve Orman Bakanımız Sayın Dr. Bekir Pakdemirli olmak üzere Bakanlığımızın ilgili birimlerinin yetkililerine sektörümüz adına çok teşekkür ediyorum. Sayın Bakanımızın önderliğinde en kısa zamanda çalışmalarımızdan arzu ettiğimiz güzel sonuçları alacağımıza olan inancım tamdır” dedi.

Genel Başkan Çelik, toplantının bir bölümünde de NTV ve Kanal 24’e toplantı konusuna ilişkin çeşitli röportajlar verdi.