Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) tarafından Türkiye – Çekya Tarım İş Formu açılış toplantısı ve görüşmeleri  31 Ocak 2017 tarihinde Ankara’da gerçekleştirildi. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanı Faruk Çelik ve Çekya Tarım Bakanı Marian Jureçka başta olmak üzere Bakanlık üst düzey bürokratları, Sivil Toplum Kuruluşlarının temsilcileri ve çok sayıda iş adamı katılırken toplantıya Türkiye Damızlık Koyun Keçi Yetiştiricileri Merkez Birliği Genel başkanı Nihat Çelik de iştirak etti.

Toplantının açılışında konuşan Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı Faruk Çelik, Çekya ile son yıllarda canlı hayvan ticaretinin arttığını, ihracatta ise işlenmiş gıda, yaş meyve-sebze, kuru meyve ve su ürünleri gibi kalemlerin öne çıktığını belirterek "Gürcistan, İran ve Ukrayna ile düzenlenen tarım iş forumlarını yaygınlaştırarak dış ticareti kazan-kazan ilkesi temelinde geliştirmeyi amaçlıyoruz" dedi.

Bakan Çelik, dünyada en fazla istihdam sağlayan sektörün tarım olduğuna dikkati çekerek, günümüzde tarım arazilerinin yok edildiği, doğal kaynakların kirletildiği ve hızla tüketildiği bir dönemde bulunulduğunu belirtti.

Çelik, Türkiye'nin son üç yıl içerisinde, terör, göçmen krizi, darbe girişimi ve finansal terör saldırılarına maruz kaldığının altını çizerek, "Türkiye'nin yaşadıklarını bir başka Avrupa ülkesi yaşasa, herhalde ayakta durmaya mecali kalmazdı. Bu ülkede, millete rağmen bir şeyler yapmak isteyenler hep hüsrana uğramıştır. İnanıyorum ki milletimizin 'ben de varım' diyerek kabul edeceği Anayasa değişikliği ile istikrarlı Türkiye yolundaki ilerleyişimiz devam edecek. Cumhuriyet'imizin 100'üncü yıl dönümünü kutlayacağımız 2023 yılı için koyduğumuz hedeflere sağlam adımlarla ilerleyeceğiz." ifadesini kullandı.

Milli Tarım Projesi ile 54,7 milyar dolar olan tarımsal hasılayı artıracaklarına dikkati çeken Çelik, Gürcistan, İran ve Ukrayna ile düzenlenen tarım iş forumlarını yaygınlaştırarak dış ticareti kazan-kazan ilkesi temelinde geliştirmeyi amaçladıklarını söyledi.

Çelik, Türkiye-Çekya Tarım Komitesinin 5. Dönem Toplantısını gerçekleştirdiklerinin altını çizerek, şunları kaydetti:

"Rusya ile yaşadığımız ve kısmen geride kalan süreç bize tarımsal ticarette piyasa çeşitlendirmesinin önemini gösterdi. Benzer bir tecrübeyi, AB üyesi olması hasebiyle Çekya'nın da yaşadığını biliyoruz. Bu nedenle önümüzdeki süreçte Gümrük Birliğini daha iyi değerlendirerek tarımsal ticaretimizi geliştirebileceğimizi düşünüyorum. Çekya ile son yıllarda canlı hayvan ticaretimiz arttı. İhracatımızda ise işlenmiş gıda, yaş meyve-sebze, kuru meyve ve su ürünleri gibi kalemler öne çıkıyor. Her iki ülkeden çeşitli sektörlerde faaliyet gösteren iş insanlarımız bugün bu çatı altında bir araya geldi. Bugün son derece verimli görüşmeler ve bağlantılar gerçekleştireceğinize eminim."

Çekya Tarım Bakanı Marian Jureçka da Çekya'nın küçük ama ekonomi konusunda önemli bir ülke olduğunu belirtti. Arsa ve arazi işlenmesinde Çekya'nın çok önemli buluşları bulunduğuna işaret eden Jureçka, "Çekya, son 2 yılda özellikle büyükbaş hayvan ticareti konusunda Avrupa Birliğinden Türkiye'ye en fazla ihraç eden ülke oldu. Burada hayvancılık, tarımsal üretim, bitki koruma, kendi ürünlerini yem ve hayvan besleme konusunda sunan şirketler ve odun işleme gibi değişik konularda faaliyette bulunan şirket temsilcileri var. En önemli konu başarılı olan ticaretimizin tekrarlanması ve yakın dostlukların kurulması. Kapılarımız size daima açık." ifadesini kullandı.

Türkiye-Çekya İş Konseyi Başkanı Halil Kulluk ise yaklaşık 2003'ten beri Çekya yörelerinde olduklarını belirterek, Çekya ile iş hacmini artırmak istediklerini aktardı.

DEİK Yönetim Kurulu Başkanı Ömer Cihad Vardan da DEİK çatısı altında 134 iş konseyi bulunduğunu ve bunlardan 127'sinin diğer ülkelerle temas halinde olduğunu belirterek, "Hemen her sektörde çalışmaya gayret ediyoruz. Sanayinin her dalı, bugün olduğu gibi tarım, çeşitli teknolojiler, savunma sanayi gibi aklınıza gelebilecek her alanda üyelerimiz var ve biz bu üyelerimizin ilgili ülkelerle temasını sağlamaya, dış ekonomik ilişkilerini geliştirmeye ve o ülkeler arasında ticaret ve yatırım hacmini artırmaya çalışıyoruz." dedi.

Türkiye'nin Çekya ile ilişkilerinin çok derinlere dayandığının altını çizen Vardan, şöyle devam etti:

"Ticari yatırım ilişkilerini düşündüğümüzde 5 milyar dolar gibi önemli bir hacim düşündük. 2013 yılında hedeflediğimiz bir rakam vardı. Fakat bunu gerçekleştiremedik. Dünyanın konjonktürel gelişmesi de bunda en büyük etkenlerden biri oldu. Bizim buna her alanda ulaşmamız lazım. Bugün tarımı konuşuyoruz."

İki Bakan ortak basın toplantısı düzenledi

Sabahki Tarım İş Forumu'nun ardından Bakan Çelik, bakanlıkta Çekya Tarım Bakanı Marian Jureçka ile ortak basın toplantısı düzenledi. İki ülke arasındaki ilişkilerin, sorunsuz şekilde devam ettiğini belirten Çelik, gün boyu süren görüşmelerde de bunun nasıl daha fazla geliştirileceğinin değerlendirildiğini söyledi.

Çekya'yı AB içinde sağlam bir dost ve müttefik olarak gördüklerini dile getiren Bakan Çelik, "AB üyeliğimizi desteklemeleri ve bunun yanında 15 Temmuz'da yaşadığımız darbe girişimi karşısındaki tutumlarından dolayı Sayın Bakana teşekkür ettim. Ayrıca Çek hükümeti, son derece önemli bir jestte de bulundu. TBMM bombalandığında, orada bulunan Bohemya kristalleri de zarar görmüştü. Onların yenilenmesiyle ilgili yaptıkları çalışmalardan dolayı Sayın Bakana teşekkürlerimizi ilettim." diye konuştu.

Bakanlıklar arası iş birliği anlaşmasının, 2000'den bu yana yürürlükte olduğunu hatırlatan Çelik, bu çerçevede bugün Tarım Yürütme Komitesinin 5. toplantısını gerçekleştirdiklerini, önemli kararlar alındığını, hayvancılık ve hayvan sağlığı, bitkisel üretim, kırsal kalkınma, tarımsal araştırmalar ve ticaret, balıkçılık ve su ürünleri yetiştiriciliği gibi konuların değerlendirildiğini ve tutanağa bağlandığını anlattı.

"Canlı hayvan ithalatı yoğun şekilde sürüyor"

Çelik, Türkiye-Çekya Tarım İş Forumu kapsamında yaklaşık 150 Türk ve Çek iş dünyası temsilcisinin irtibatta olduğunu ve yeni ticari bağların gelişmesi için görüşmelerini sürdüklerini söyledi. İki ülke arasındaki ticaret hacmi 2006 yılında 1 milyar dolar civarında iken şu anda 3 milyar dolara ulaştığına dikkati çeken Çelik, "İnanıyorum ki bu yıl 4 milyarı bulacak ve hedefimiz kısa süre içinde 5 milyar dolarlık bir ticaret hacmine ulaşmak. Tarım alanında da ilişkilerimiz, düzeyli şekilde artarak devam ediyor. Çekya'dan özellikle kırmızı et ihtiyacımızı karşılamak adına canlı hayvan ithalatımız yoğun şekilde devam ediyor. Aynı şekilde bizler de yaş sebze, meyve, kuru meyve, gıda maddeleri ve su ürünleri başta olmak üzere birçok kalem ihracatımızı da Çekya'ya gerçekleştiriyoruz. Amacımız, ilişkileri geliştirmek ve ticari kalemlerin sayısını arttırmak." ifadesini kullandı.

 

Çekya'nın Türkiye'deki yatırımlarının 560 milyon dolara yaklaştığına işaret eden Çelik, 200 bin Çekyalı turistin de ülkeyi ziyaret ettiğini, iki ülke arasındaki ilişkilerin tarım başta olmak üzere her alanda pozitif seyrettiğini dile getirdi.

"Türk şirketleri için Çekya da önemli bir pazar oluşabilir"

Çekya Tarım Bakanı Marian Jureçka ise bugünkü iş forumunun çok başarılı olacağını ümit ettiğini belirterek, Türkiye'nin terörle mücadele ve göçmen krizinde üstlendiği görevi takdirle karşıladıklarını ifade etti.

AB ülkelerinin terörle mücadele ve göçmen krizi konularında daha aktif görev üstlenmeleri gerektiğinin bilincinde olduklarını söyleyen Jureçka, "Sadece bugün savaş bölgesinden ve ülkelerden kaçan göçmenler değil, aynı zamanda su ve gıda yetersizliği olan bölgelerden kaçan göçmenlere de yardımcı olmamız gerektiği konusunda hemfikiriz." dedi.

Jureçka, tarım konusunda ticaret hacminin artırılması gerektiğine işaret ederek, Çekya'nın hem sütlük hem kesimlik sığır konusunda yüksek kaliteye sahip olduğunu, bu konuda Çekya'nın dünyanın en iyi 10 ülkesi arasında bulunduğunu söyledi.

Türkiye ile iş birliğinin birçok konuda da geliştirilebileceğinin altını çizen Jureçka, şöyle devam etti:

"Çekya şirketleri bazı konularda çok yüksek derecede tecrübeli ve deneyimli. 'Knowhow' bilgisini Türk şirketleriyle paylaşmaya daima hazırdır. Aynı zamanda Türk şirketlerinin de Çekya'ya ihracatını artırabileceklerini düşünüyorum. Özellikle üretemediğimiz bazı sebze çeşitleri, balık ve deniz mahsulleri başta olmak üzere bazı ürünler açısından Çekya da Türk şirketleri için önemli bir piyasa. Bu pazar, diğer ülkeler için de bir kapı oluşturabilir. Sayın Tarım Bakanı işini çok seven, çok iyi bilen, çok sempatik bir insan. Kendisini Çekya'ya ziyarete davet ettim ve meslektaşlarıyla ülkemize resmi ziyaretle gelmesini rica ettim."

Konuşmaların ardından, AB ve Dış İlişkiler Genel Müdürü Ali Recep Nazlı ve Çekya Tarım Bakan Yardımcısı Jiri Sir, Türkiye-Çekya 5. Dönem Tarım Yürütme Komitesi toplantı tutanağını imzaladı.